daar waar culturen samenkomen
Recentelijk ging één van onze kinderen mee naar het zendingsveld. Op de terugweg zei hij: “Papa, is dit nu uw werk? Hele dagen praten en rondjes rijden”. In eerste instantie moest ik even grinniken om vervolgens goed na te denken hoe te antwoorden. Soms kan het inderdaad voelen alsof je rondjes rijdt. Maar eigenlijk is het rondjes draaien.
Rondjes draaien. Het is een misschien wat vreemde uitdrukking. Dagelijks ontmoet ik gemiddeld vier culturen. Ons gezin, contacten met Nederland, contacten op de school en de verschillende zendingsvelden. In ieder contact is het weer even nadenken: wat wordt er hier van mij verwacht en wat is hier de gewoonte? De contacten binnen je eigen gezin, contacten met Nederland en met de Afrikaanse school zijn meestal vanzelfsprekend. Voor het zendingsveld ligt dat anders. Een koud-klimaat cultuur (Europa) en een warm-klimaat cultuur (Afrika) passen niet zomaar door één deur, om die reden sta ik er vaak tussen. Om “koud” en “warm” bij elkaar brengen moet je heel wat gesprekken voeren en soms wat om de onderwerpen heen draaien. Soms behartig je de koude-cultuur en soms behartig je de warme-cultuur. Maar altijd met de belangen van het zendingswerk op het oog. Het betekent iedere keer weer positie kiezen.
Vaak doorgrond ik niet precies wat er speelt. Om daar achter te komen kost mij vaak verschillende weken. In deze weken maak ik heel wat rondjes, want confronteren is beledigend. Daarom start het met indirect proeven, aftasten, informatie ophalen en proberen te begrijpen hoe de lijntjes lopen. Wij (als Europeanen) spreken sneller uit wat wel of niet gewenst is, al is het soms met een prachtige strik erom, want zo zijn wij opgevoed. Ons primaire denken is vaak individualistisch. Op het zendingsveld ligt dit anders. Als persoon spreek je je niet zo snel uit, je behartigt de gemeenschap of je familie. Van een traditie afscheid nemen doe je dan ook niet zo snel, want daarmee sta je al snel te schande voor je gemeenschap of familie.
Soms zijn er onderwerpen die preventief besproken moet worden, want als “koud” en “warm” in conflict raken, zit de deur spreekwoordelijk dicht. Het is steeds weer een les om te ervaren dat iedereen vanuit zijn eigen gewoonte en tradities denkt en besluit. Wij kijken naar hen, en zij kijken naar ons, al dan niet met enige frustraties of vooringenomen meningen. En om eerlijk te zijn is dat te begrijpen, want beide partijen denken en spreken anders.
Mooie woorden doen er niet toe. Nauwlettend kijken ze naar je gedrag, houding en daden. Want het wantrouwen onder deze bevolking is groot. Andersom probeer je te leren van hun gewoonten, om dat in te kunnen inzetten in de gesprekken. Als een “koude buitenstaander” moet je een “warme” jas aan doen om de belangen te behartigen; je bent immers te gast. Om dan vanuit een dienende houding de belangen te behartigen, in het oog houdend de voortgang van het zendingswerk. Maar dat is dus niet altijd eenvoudig.
Rondjes rijden en draaien is zo vervelend nog niet. Soms sla je iemand een week over; de week daarna krijg je te horen: “Ik heb je gemist, waarom kwam je niet?” of: “Ik heb je zien rijden, waarom ben je niet gestopt?”. Ook dan grinnik ik wel eens. Blijkbaar past die “warme” jas steeds beter. Of gaan ze het “koude” steeds meer waarderen? Of is het dat je steeds meer vertrouwen krijg? Laat ik toch maar weer een rondje rijden om dit te achterhalen.
Uiteindelijk is het mijn hartelijke wens dat het zendingswerk gezegend mag worden. Het gaat er niet om wat wij als nietige en zondige mensen verrichten, maar dat alleen een Drie-enig God aan Zijn eer mag komen. Mocht de Heere Zijn redenen uit Zichzelf nemen. Want wat is het een onverdiende genade als de Heilige Geest zondaren overtuigt van zonde, gerechtigheid en oordeel (Johannes 16:8) en hen leidt naar Hem Die heeft gezegd: 'Ik ben de Deur' (Johannes 10:9a). Mocht dit ook uw verzuchting zijn.
Mathias Weststrate
